Interview met transitiemanager Chantal Hogeling over Schijf van 5 op de Ronde Vleugel

Schijf van 5 op de Ronde Vleugel: samen doen, samen leren, samen ervaren

De zorg zoals die jarenlang georganiseerd is, staat voor grote veranderingen. Bij de Posten in Enschede wordt dit duidelijk zichtbaar op de Ronde Vleugel, een locatie waar het experimenteren en vernieuwen centraal staat. Maar waarom is deze transitie nodig? En wat betekent dit voor klanten, hun families, medewerkers en vrijwilligers? Transitiemanager Chantal Hogeling, die samen met een team van koplopers deze veranderingen leidt, vertelt openhartig over de plannen, uitdagingen en dromen voor de toekomst.

Minder zorgprofessionals, hogere eisen en veranderende wensen van klanten maken het noodzakelijk om anders te werken. “Met deze transitie willen we zorg en ondersteuning bieden die écht past bij onze klant als mens,” legt Chantal uit. “De klassieke manier van werken richt zich vaak op wat mensen niet meer kunnen, op zorg. We willen dat omdraaien en kijken naar wat mensen nog wél kunnen, samen met hun families en ons team.”

De Ronde Vleugel is bij uitstek geschikt om hiermee te experimenteren. Door de verbouwing wordt de vleugel een zelfstandige locatie. “Dat gaf ons de kans om na te denken: als we toch opnieuw beginnen, waarom dan niet op een manier die past bij de toekomst van de zorg?”

Koplopersgroep
Chantal werkt sinds anderhalf jaar weer bij de Posten, nu als transitiemanager van de Ronde Vleugel, maar haar band met de organisatie gaat verder terug. “Ik heb hier jaren als verpleegkundige gewerkt, vooral tijdens nachtdiensten. Het geeft me een sterke band met het werkveld en de collega’s.”

Ze wordt in dit project ondersteund door een gemotiveerde koplopersgroep die bestaat uit Marianne en Monique (leidinggevenden), Bianca (coördinator welzijn), Nathalie (Gz-psycholoog) en Mardy (strategisch adviseur communicatie). “Als koplopersgroep brengen we structuur aan, zorgen we dat de visie van de Posten wordt vertaald naar concrete stappen en blijven we in gesprek met iedereen die dit proces raakt,” zegt Chantal. “We krijgen hier de vrijheid om groot te denken, creatief te zijn en samen met het team op de afdeling ideeën om te zetten in concrete stappen.”

Wat houdt de transitie in?
De kern van de verandering draait om het centraal stellen van wonen, niet zorg. “Je blijft jezelf, ook als je bij ons komt wonen,” zegt Chantal. “Of dat nu betekent dat je je eigen koffie zet of bepaalt hoe laat je je dag begint. Net zoals thuis.” De traditionele scheiding zoals we die tot nu toe kennen tussen afdelingen voor klanten met dementie en somatische zorgvragen wordt losgelaten, zodat klanten met verschillende zorgvragen samen kunnen wonen. Dit vraagt ook om een andere manier van organiseren. Hierin staat de nieuwe werkwijze de Schijf van 5 centraal.

Blauwdruk voor de toekomst
De transitie begon in september 2024 met de vorming van de koplopersgroep met vervolgens een aantal bijeenkomsten om de visie op de Ronde Vleugel en de toe te passen werkwijze van de Schijf van 5  te delen met medewerkers. Het doel is om binnen drie jaar een volledig nieuw zorgconcept te ontwikkelen dat niet alleen op De Ronde Vleugel werkt, maar als blauwdruk kan dienen voor andere locaties van de Posten. “Dat betekent niet dat dit elders bij de Posten niet gebeurt, hoor. In de wijk wordt al voor een groot deel volgens de richtlijnen van de Schijf van 5 gewerkt.” 

De rol van woonbegeleiders en persoonlijk begeleiders
Een belangrijke verandering is de komst van woonbegeleiders en persoonlijk begeleiders. Deze collega’s hebben een grote affiniteit met de zorg, maar zijn niet altijd specifiek opgeleid binnen de zorg. In januari 2025 zijn de eerste woonbegeleiders gestart. Zij staan dicht bij de klanten en richten zich op de aandachtsgebieden van de Schijf van 5. Dat begint met de vraag: wat kan de klant nog zelf, wat heeft hij of zij daarvoor nodig en hoe kunnen klanten meer ‘samenredzaam’ worden? Ook besteden zij aandacht aan de inzet van (technologische) hulpmiddelen,  de rol van familie en naasten, het netwerk en vrijwilligers. De woonbegeleiders gaan een brugfunctie vervullen tussen welzijn en zorg. Hierdoor krijgen verpleegkundigen en verzorgenden meer ruimte om zich te richten op de zorg die hun expertise vereist. Ook hier geldt: we overleggen met elkaar welke taken dat zijn.”

Daarnaast komen er persoonlijk begeleiders, die expertise meebrengen vanuit andere sectoren zoals de VG- en GGZ-zorg. “Zij vullen onze teams prachtig aan,” legt Chantal uit. “De persoonlijk begeleiders krijgen een coördinerende rol in de zorg. Ze ondersteunen zowel in persoonlijke verzorging als bij de begeleiding tijdens de dag en activiteiten. Daarnaast kunnen ze mogelijk ook verpleegtechnische handelingen uitvoeren. Het is een waardevolle toevoeging, omdat zij zowel de zorg als het welzijn van klanten naar een hoger niveau tillen.”

Wat merken klanten en families?
De transitie biedt klanten meer vrijheid en een plek waar ze zichzelf kunnen blijven. “We willen niet dat mensen opeens ‘bewoner van de Posten’ worden, alsof ze hun identiteit verliezen. Het gaat erom: wat is belangrijk voor jou? Dat verschilt per persoon,” legt Chantal uit.

Familie en naasten worden actief betrokken. “Het is vaak een emotionele stap als een naaste hier komt wonen. We willen dat families zich welkom voelen en een rol krijgen in het dagelijks leven op de afdeling. Dat helpt niet alleen bij het aanpassen en het opnieuw vormen van hun relatie, maar versterkt ook de band met hun dierbare.”

Samen doen, samen leren
De transitie draait volledig om samenwerking. “We doen dit samen met collega’s, klanten, families en vrijwilligers,” zegt Chantal. “Inmiddels hebben we drie keer een bijeenkomst georganiseerd voor de medewerkers van De Ronde Vleugel met workshops over de Schijf van 5 en waarin we besproken hebben waarom deze veranderingen nodig zijn. Het idee is dat we samen ontdekken wat werkt.”

Een inspiratiebron voor deze aanpak zijn de ervaringen uit de Proeftuinen. “Daar hebben we geleerd om teams de ruimte te geven om zelf aan te geven wat ze nodig hebben. Geen top-down benadering, maar juist het team laten pionieren. Als iets niet werkt, passen we het aan.”

Succes meten
Chantal en haar team werken met een creatieve aanpak om doelen te stellen. “We noemen onze onderwerpen ‘diamanten’. Elk onderwerp krijgt een doel op middellange termijn, meestal niet langer dan anderhalf jaar. Vervolgens worden er doelen gesteld die op korte termijn, bijvoorbeeld drie weken, te halen zijn. Door het klein te maken, kun je sneller successen vieren en blijft iedereen gemotiveerd. Alles wat we doen is zichtbaar in onze transitieruimte op posters en post-its aan de muur. Er zijn geen verborgen computerdocumenten of onzichtbare afspraken.”

Wanneer is de transitie geslaagd?
Chantal heeft een helder beeld. “Het is geslaagd als klanten zeggen dat ze zich gezien voelen, als families merken dat we hen ondersteunen en als collega’s plezier hebben in hun werk. Dat is waarom we dit doen.” De Ronde Vleugel is een experiment, maar ook een voorbeeld. “We hopen dat dit concept op termijn in de hele organisatie wordt doorgevoerd. Bij de Posten durven we groot te dromen. En dat maakt me trots.” Met deze aanpak laat de Ronde Vleugel zien dat vernieuwing in de zorg mogelijk is en een kans biedt om samen te leren en te groeien. Zoals Chantal zegt: “We doen het samen, en dat maakt het waardevol.”

 

Chantal Hogeling

 

 

 

 

 

14 februari 2025

> Meer nieuws in het nieuwsarchief